Treści kształcenia
W piśmiennictwie pedagogicznym można znaleźć trzy dominujące znaczenia treści kształcenia:
-
Treść kształcenia jako uporządkowany zbiór wiadomości niezależnych od ucznia.
-
Ogół planowanych doświadczeń ucznia w szkole, obejmujących zarówno wiadomości jak i przeżycia.
-
Ogół sytuacji pedagogicznych nakierowanych na ogólnie pożądane i rozumiane zmiany w osobowości ucznia wypełnione planowymi i spontanicznymi doświadczeniami ucznia, które da się intuicyjnie określić jako zgodne z celami kształcenia.
Pedagogiczne teorie doboru treści kształcenia:
MATERIALIZM DYDAKTYCZNY
-
Komeński, J. Milton, J. B. Basedow.
-
Zwolennicy uważali, że zasadniczym celem pracy szkoły powinno być przekazanie uczniom jak największego zasobu wiadomości z możliwie różnych dziedzin nauki.
-
Pogląd, iż proporcjonalnie do ilości opanowywanego materiału kształtować się będzie stopień rozumienia przez uczniów określonego fragmentu rzeczywistości.
-
Umieszczenie w programie danego przedmiotu jak najwięcej materiału ze swojej dyscypliny, w ten sposób powstaje wiele programów nauczania. Są one niedostatecznie ze sobą skorelowane, obejmują materiał bardzo obszerny, czasami wykazują „przeładowanie wiadomościami”.
-
Praca uczniów jest mało efektywna; w szkole są biernymi odbiorcami przekazywanych im informacji; przyswajają je fragmentarycznie, powierzchownie i pamięciowo; w domu nie zawsze potrafią uporać się z postawionymi im zadaniami.
-
Kształcenie przede wszystkim od strony treści.
FORMALIZM
-
Schmid, A. H. Niemeyer, Heraklit, Cyceron, Kant, Pesstalozzi, Diesterweg, J. W. Dawid, A. B. Dobrowolski.
-
Zwolennicy uważają treść kształcenia za środek służący do rozwijania zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów.
-
Celem pracy szkoły – pogłębianie, rozszerzanie, uszlachetnianie zdolności i zainteresowań, uwagi, pamięci, wyobraźni i myślenia uczniów.
-
Kryterium doboru przedmiotów nauczania – wartość kształcąca danego przedmiotu, jego przydatność do kształcenia i rozwijania „sił poznawczych” uczniów.
-
Teoretyczna podstawę stanowiło przeświadczenie o istnieniu transferu dodatniego (przenoszeniu się wprawy, skutków jednego procesu uczenia się na inny, mając przy tym na uwadze skutki dodatnie).
-
W programach nauczania eksponowane głównie przedmioty instrumentalne (języki, matematyka).