Życzliwość – wrogość

Środowisko (tak jak je postrzega podmiot) jest nasycone życzliwością, gdy podmiot przypisuje innym gotowość zaspokajania jego potrzeb, respektowania jego praw, udzielania mu pomocy itp.

Środowisko jest nasycone wrogością, jeśli podmiot podejrzewa, że partnerzy są gotowi działać na jego szkodę (wykorzystywać go, naruszać jego prawa, lekceważyć potrzeby itp.)

Sensowność – bezsensowność

Środowisko jest sensowne, jeśli podmiot spostrzega je jako środek czy okazję do osiągnięcia pewnego celu, jeśli czuje, że prowadzi ono do pożądanych, interesujących stanów; pojęcie sensowności jest wielowymiarowe (istnieje tyle jej rodzajów, ile kierunków podmiotowych dążeń).

Środowisko jest bezsensowne, jeśli w oczach podmiotu niczemu interesującemu nie służy, nie prowadzi do żadnych pożądanych następstw.

Kontrola – brak kontroli

Środowisko jest kontrolowane, jeśli podmiot wierzy, iż mógłby je w pewnym zakresie zmienić w zamierzonym kierunku.

Środowisko nie jest kontrolowane, jeśli podmiotowi wydaje się, że żadne wysiłki z jego strony nie zdołają doprowadzić do jego zmiany.

Cechy uczniowskiego zachowania:

1. Uczestnictwo – to miara spontanicznego udziału ucznia w życiu szkoły; jego przeciwieństwem jest wycofanie się i dystans. Pojęcie uczestnictwa wymaga by działania ucznia były niewymuszone.

2. Aspiracje – to miara ukierunkowania działań na cele szkolne. Ich przeciwieństwem jest osiąganie celów leżących poza sferą oświaty.

3. Wytrwałość – to miara ilości wysiłku, który uczeń inwestuje w osiąganie celów wytycznych przez system szkolny. Wytrwałym nazwiemy działanie ucznia, który z uporem ponawia próby rozwiązania trudnego zadania, stosując coraz bardziej wyrafinowane metody, lub nie zaprze4staje starań.