Śledź nas na:



Nauczycielskie strategie przetrwania i oporu

Nieobecność i wycofywanie się – usuwanie się z pola konfliktu. Mamy do czynienia z wycofywaniem się cząstkowym, takim jak „kradzież” paru minut, przez rozpoczynanie lekcji później czy kończenie wcześniej. Do taktyki tej należy zwlekanie. Nauczyciel może być także nieobecny duchem (ucieka w marzenia, patrzy przez okno, pozoruje i marnuje czas itp.).

 

Rytuał i rutyna – rytuał ma zwiększać posłuch wobec idei porządku (modlitwa, hymn, kazanie wygłaszane przez dyrektora). Nadmierna rutyna może stać się forma ucieczki od odpowiedzialności uczniów, chaosu w klasie itp. Rutynowy jest rozkład godzin, sprawdzanie listy, semestry, budowa lekcji. Połączeniem rutyny z „zabijaniem czasu” jest zwyczaj dyktowania uczniom notatek.

 

Terapia zajęciowa – idea tej terapii: robić coś, ciągle coś robić, bez względu na to, czy ma to sens. Funkcję terapii zajęciowej spełnia często rysowanie map czy obrazków, różne gry, eksperymenty, roboty ręczne itp. Także takie prace jak czyszczenie, sprzątanie, struganie kredek, porządkowanie sprzętu, katalogowanie książek. Z punktu widzenia nauczyciela koncentrowanie uwagi na pojedynczym uczniu tez może mieć charakter tej terapii.

 

Moralizowanie – jest strategią jakby dodana do innych strategii. Podejmuje się je w celu zwiększania zaangażowania członków grupy i wzmocnienia spójności. Moralizowanie służy do usprawiedliwienia większości strategii przetrwania. Nauczyciel skłonny do moralizowania łatwo wymyśli sobie pedagogiczne uzasadnienie swoich działań.

 

 

Szczegółowe problemy strategii nauczycieli (przykłady):

 

Rola humoru – może być traktowany jako strategia, może być także wyrazem autoekspresji. Cztery rodzaje humoru:

  • humor jako broń w konflikcie jest zasadniczo wyrazem agresji

  • humor kontroli np. satyra; ma charakter zapobiegawczy, służy powstrzymaniu osoby przed pewnym działaniem

  • humor wzajemnie akceptowany jest wyrazem solidarności, dobroduszności i przyjaźni

  • humor przynoszący społeczne odreagowanie daje chwilowe oderwanie się od powagi i koncentracji związanej z realizowanym zadaniem

 

Indywidualizowanie i wyrównywanie – nauczyciel działając zawsze pozostaje pod wpływem dwóch przeciwstawnych żądań. Po pierwsze ma traktować wszystkich uczniów „jednakowo”, ma być sprawiedliwym. Po drugie powinien on poszczególnego ucznia wyróżnić, zwrócić na niego uwagę, zobaczyć jego problemy, czyli indywidualizować. Utrzymanie zdrowej równowagi między tymi żądaniami jest bardzo trudne. Nauczyciel ma prawo mieć faworytów, nie może jednak zachowywać się tak, by widać było faworyzowanie.



Zobacz także