Nauczyciel i osobliwości jego roli
+ Oczekiwania nauczyciela
+ Przymus i dyscyplina
OCZEKIWANIA NAUCZYCIELA
Mechanizm wpływu oczekiwań nauczyciela na funkcjonowanie dzieci w szkole opiera się na zjawisku samospełniającej się przepowiedni. Dotyczy ona takich sytuacji społecznych, w których fałszywa (niewłaściwa) definicja sytuacji wywołuje takie zachowania, które zmieniają sytuację w kierunku fałszywej definicji. W szkole - w zależności od wyrobionego obrazu ucznia nauczyciel kreuje mu takie sytuacje, w których działanie ucznia wytwarza informacje potwierdzające ten obraz, a informacje niezgodne z obrazem zostają odrzucone. Inaczej – jeśli nauczyciel mówi uczniowi, że do niczego się nie nadaje, że źle coś robi, to uczeń w rzeczywistości będzie tak myślał, i z góry zakładał, że mu się nic nie uda. Skoro nauczyciel tak mu powiedział, to na pewno musi tak być.
Wzorzec Pigmaliona i Liwy:
|
Wzorzec Pigmaliona |
Wzorzec Liwy |
|
Przedstawienie zadań o strukturze celowej (coś co rozwija ucznia) |
Przedstawienie zadań o charakterze reaktywnym (odtwarzanie, powtarzanie; niewymagające myślenia) |
|
Umożliwianie uczniom wpływu na listę i porządek zadań |
Uniemożliwienie uczniowi wpływu na podejmowane na lekcji zadania |
|
Produktywne funkcjonowanie wiedzy zdobywanej przy dużym udziale doświadczenia osobistego (nauczyciel pyta się ucznia o jego doświadczenia) |
Reproduktywne funkcjonalnie wiedzy pochodzącej z przekazu (nauczyciel podaje co uczeń ma się nauczyć) |
|
Wiadomości prezentowane w bogatym i zróżnicowanym kontekście (dodanie przykładów) |
Wiadomości podawane w ubogim, narzuconym kontekście (nauczyciel nie angażuje się tak bardzo) |
|
Spostrzeganie przez nauczyciela wszystkich rodzajów zmian zachodzących w uczniu (dodawanie tych rzeczy, które są dobre u ucznia) |
Spostrzeganie przez nauczyciela niektórych zmian zachodzących w uczniu (zawsze dodawanie złych rzeczy, negatywnych) |
|
Wniosek: Z czegoś bardzo mizernego, niczego przydatnego można stworzyć coś pięknego, przydatnego, użytecznego. |
Wniosek: Z tej samej bezużytecznej materii – stworzenie zła, czegoś destrukcyjnego. |